Chào mọi người, Hà Minh xin giới thiệu report của một trong mười môn kỳ rồi mình lấy là môn Coporate Governance. Mình làm đề tài mối quan hệ giữa cổ đông sáng lập và giám đốc quản lý (đề tài được GS đánh giá khoai nhất trong các đề tài) nên phải đọc nhiều lý thuyết về quản trị kinh doanh cổ điển và hiện đại mình sẽ dần dần giới thiệu ở các kỳ sau. Vì phần lý thuyết từ ngữ hôi khô khan nên mọi người cứ từ từtham khảo cũng được.
Đầu tiên là lý thuyết sự phân ly của sở hữu và điều hành dựa trên cuốn sách The Modern Corporation and Private Property của hai giáo sư Berle và Means (1932). Lý thuyết này được coi là nền tảng của kinh doanh- quản trị học hiện đại, cũng như ảnh hưởng lớn đến luật doanh nghiệp của Hoa Kỳ sau này.
Sau đây mình xin giới thiệu các loại hình sở hữu công ty và các loại điều hành: (Xem biểu đồ để nắm toàn thể)
❶「Điều hành dựa trên việc sở hữu hoàn toàn 」: Khi cổ đông / nhóm cổ đông lớn nhất có tỷ lệ nắm cổ phần trên 80%, cổ đông lớn nhất nắm toàn quyền sở hữu / điều hành chi phối các hoạt động công ty dù trực tiếp kinh doanh hoặc thuê các giám đốc, quản lý bên ngoài.
❷「Điều hành dựa trên sở hữu quá bán số」: Khi cổ đông / nhóm cổ đông lớn nhất có tỷ lệ nắm cổ phần trên 50%, cổ đông lớn nhất thông qua đại hội cổ đông nắm toàn quyền biểu quyết các hoạt động quan trọng nhất của công ty như bổ nhiệm giám đốc điều hành, phân chia tài sản, cổ tức công ty,…
❸「Điều hành qua các thủ tục pháp lý」：Khi có hợp đồng giữa các bên liên quan hay hoặc do luật quy định,..
❹「Điều hành dựa trên sở hữu thiểu số」: Khi cổ đông / nhóm cổ đông lớn nhất có tỷ lệ nắm cổ phần nhỏ hơn 50% và lớn hơn 15 %, tuy số cổ phần thực nắm không đủ để trực tiếp biểu quyết các họat động công ty, tuy nhiên tỷ lệ này đủ để cổ đông / nhóm cổ đông lớn nhất có uy tín và tiếng nói khi thuyết phục các cổ đông khác bỏ phiếu theo ý kiến của mình.
❺「Điều hành bởi giám đốc được thuê」: Khi cổ đông / nhóm cổ đông lớn nhất sở hữu số cổ phần không đủ lớn để chi phối công ty (thông thường là khoảng dưới 1 -2 %). Công ty sẽ do Giám đốc được thuê bên ngoài điều hành. Trên hình thức thì các quyết định quan trọng của công ty (bổ nhiệm giám đốc điều hành, vv) vẫn do đại hội cổ đông thực hiện. Tuy nhiên danh sách giám đốc điều hành kỳ tới này lại do chính giám đốc điều hành hiện tại đề cử. Nên thực chất chính giám đốc hiện tại là người có thực quyền chi phối công ty. Lúc này “sở hữu” và “điều hành” chính thức tách rời, và giám đốc đốc điều hành dù có thể không nắm cổ phần nhưng trực tiếp là người chi phối / điều hành, quản lý công ty.
